Ucrania wawakunap qarqusqa kaynin: Rusia monastirionkunap pakasqa ñannin

Enfants ukrainiens "réfugiés" en Russie. Photo DR

Kimsa watañam, les humanités amachaqkunaqa Rusia suyuman chunka waranqa-waranqa Ucrania wawakunata qarqusqankumanta huchata qillqashanku. ICC-pa hap'inapaq kamachikuyninkuna, UN-pa kamachikuyninkuna kachkaptinpas, huk tapukuyraqmi kachkan: maypitaq kachkanku?

Ichaqa, maypitaq kachkanku? Ukrainamanta wawakunata Rusiaman qarquspa huchata ñawpaqta willarisqaymantapacha, chayta qillqayta qallarisqaymantapacha, tapukuchkani: maypitaq kachkanku? Iskay chunka waranqa qarqusqa wawakuna kasqanmanta ninku, ichaqa chiqapmi aswan askha kanku. Maria Lvova-Belova, umalliqpa "wawakunap hayñinkunapaq" kamachikuqninpa (chaynata ninku) sinchi kallpachakusqanwanpas, qusan amachaqninpas, fascista waranqa hunu qullqiyuq Konstantin Malofeev (payqa Francia suyupi National Front nisqaman qullqita qurqan), pisi yupayllan (waranqa, ichapas aswan pisi) Rusia ayllukunawan "chaskisqa" kanku. Manaraq Trump qullqi yanapayninta wit'uchkaptin, Yale Hatun Yachay Wasimanta mask'aqkunaqa yaqa qanchis chunka pichqayuq wichq'ana wasikunata Rusia, Bielorrusia suyukunapi maypi kasqankuta tarirqanku. Ñuqaqa willarqanim wakin ancha huch'uy wawakuna chiqapuni "hampina yachaykunapi" tarikusqankuta Crimea llaqtapi awqaq wasikunapi, Auschwitz-Birkenau nisqapi "allin" hampiq Josef Mengele-pa ñanninta qatispa: kaqlla layam kaqlla lawman huñunakunku. Chaymantapas rikuchisqañam, Ucrania llaqtamanta wawakuna, aswantaqa wayna-sipaskuna, "samana campamentokunaman" kachasqa kasqankuta, Chechnya suyupipas, chaykunapitaq yuyayninkuta ("yuyay mayllay" nisqawan) hinallataq awqanakuy yachaykunawanpas hich'achisqa kasqankuta.

Tukuy kayqa ñam yachasqaña. Hinallataq yachakunmi (runamanta yachaykunata qatiqkunapaqqa) Maria Lova-Belovap huk ancha masin, Irina Rudnitskaya, Rusiap kamachiqninkuna "mamallaqtanta kuyaq allin kawsaypa rikuchinan" hina rikuchisqanku, kunanllaraq chay kikin kamachiqkunap "wawakunata qhatusqanmanta" hap'isqa kasqan: Willakuyniyman hinaqa, kaypiqa wawakunap q'añu rikch'ayninkunata qhatuypas karqan, chay 12 Ucrania wawakunamanta "uywasqan" aswan huch'uykunawan (3 watamanta 6 watakama), huk mama wallpataq karqan, ichaqa aswanqa huk mama qhatuq...

Melania Trump-pa chawpichakusqanrayku (Vladimir Putinqa, ninku, paypa munay kayninwan atisqam), Federación Rusaqa kunanllaraqmi qanchis wawakunata Ucrania ayllunkuman "kutichipun". Mana imaymanamantaqa aswan allinmi, ichaqa 20.000-manta qanchisqa manam allinchu.

Runakunamanta mask'ayqa, 2022 watapi sitwa killamanta pacha qallarisqa, willakuykunata tarispa qillqaspa, manan yanqachu karqan: 2023 watapi pawqar waray killamanta pacha, Vladimir Putinwan Maria Lvova-Belovawanqa Mamallaqtapura Hucha Taripay Wasimanta hap'inapaq kamachikuywan mask'asqan kachkanku. Ucraniawan Rusiyapura thak kay rimanakuyman chayaptinkupas (mana ancha atikuq), kay hap'ina kamachikuykunaqa kallpapi qhipanman, imaynan ICC nisqap qatiq fiscalninkuna, Mam Mandaye Niang (Senegal) hinallataq Najat Shameen Khan (Fiji), 5 p'unchaw diciembre killapi sut'incharqanku. 3 ñiqin disimri killapi, Huñusqa Nasyunkunap Hatun Huñunakuyninqa A/ES-11/L.16/Rev.1 kamachiyta (Ucrania, Dinamarca, Gran Bretaña, Alemania, Canadá suyukunap qusqan) chaskirqan, 91 allinpaq vutukunawan, 12 mana allinpaq vutukunawan, 57 mana vutusqakunawan ima, Federación Rusa suyuta mañarispa usqhaylla, llapan Ucrania llaqtamanta wawakunata, mayqinkunachus mat'ispa apasqa utaq qarqosqa karqanku, mana imanasqa allinlla llaqtankuman kutichinankupaq, hinallataq Moscú llaqtata mañarispa ayllukunata t'aqayta chaymanta "wawakunap kikin kayninta" llaqtayuq kaywan, uywasqa kaywan, wakcha qhawaywan utaq yuyaychaywan "t'ikrayta" usqhaylla tukuchinanpaq. Kay kamachiypa kuntranpi akllaq 12 mama llaqtakunaqa kaykunam kanku: Rusia, Bielorrusia, Nicaragua, Siria, Eritrea, Mali, Zimbabue, Sudán, República Centroafricana, Burundi, Cuba, hinallataq, mana musphanapaq, Corea del Norte.

Runa Hayñikunapaq Suyu Chawpipa (Kyiv llaqtamanta) nisqanman hina, Hukllachasqa Amirika Suyukunap Kamachiy Huñunakuyninpa ñawpaqinpi willasqa, Donetsk hap'isqa suyumanta chunka iskayniyuq watayuq qhari wawa, Simferopol llaqtamanta chunka suqtayuq watayuq sipas ima, Chinchay Coreap inti lluqsimuy mama qucha patanpi kaq Songdowon campamentoman kachasqa karqanku, chayqa Ukrainamanta isqun waranqa kilometro karupin kashan.

 Ucrania mama llaqtamanta hinallataq huk mama llaqtakunamanta tantanakuykunaqa kay apachiykunataqa Rusia, Bielorrusia mama llaqtakunaman, kunanqa wakin qillqasqa willakuykunapi Corea del Norte mama llaqtamanpas, waranqa waranqa Ucrania wawakunata qarquspa musuqmanta yachachinapaq hatun sistemap mast'arikuynin hinatam qhawarinku (kaypi ñawiriy).

Kay "pisi casokunaqa", pisi pisimanta imayna kasqanta sut'inchaqtinpas, manaraqmi llapan imata sut'ita rikuchinchu.

 Hinaspataq tapukuyqa qatillawanchik, ñak'arichiwanchiktaq: maypitaq kachkanku kay (asllapas) 20.000 qarqosqa wawakuna? Hayk'a "logística" nisqataq kanan kay hina askha runata kamachinapaq? Wawakuna wasikunachus icha wak "sanatoriums" nisqakunachus? Allinmi, ichaqa chayqa manan hunt'asqachu. Pusaq killa (asllapas) ñan pakallapi maskachikuyta ruwashani, pisillata tarispa: pajon chawpipi yawrikita mask'ay hinam: chay pajonmanqa, yuyarinanchikmi, manam UNICEF nitaq Mamallaqtapura Puka Kruspas yaykuyta atinkuchu (Putinpa hark'asqanrayku). Ichaqa kunan tutaqa, mask'ayqa hatun ñawpariyta ruwan.

Kay wawakunamanta aswan askhanqa hap'isqa kachkanku, ancha pakallapi, Rusiap Ortodoxa Inlisyanpa monasteriunkunapi! Hamuq p'unchawkunapiqa kay sapallan willakuykunawan qatillasaq. Kunanqa, Tver Oblast nisqapi yuyayniyta churasqay, Rusiya Europa chawpi-chinchay-kuntin suyupi, Moscú llaqtapawan San Petersburgo llaqtapawan chawpinpi, Inti lluqsimuy Europapa hatun pampanpi. Chay suyuqa riqsisqam sach'a-sach'ankunamanta, achka quchankunamanta (kayhina Seliger qucha) hinallataq Valdai Muqukunap huk rakinmantawan. Askha hatun Europa mayukuna, Volga mayupas, kaypin paqarin. Volga mayuwan Tvertsa mayup tinkuyninpi, Moscú llaqtamanta yaqa 180 km chincha-kunti lawpi, Tver llaqtaqa kay suyuq kamachiy, kawsay yachay, apaykachana wasikunapas astawanmi kachkan. Tver Oblastpiqa achka ancha chaniyuq Ortodoxo monastiriyukuna hinaspa kumbentikuna kan, wakinninqa Tver llaqtapipuni kachkanku, hukkunataq chay suyupi huch'uy llaqtakunapi. Kimsa kaqninta riqsiyta atirqani, maypichus kunan pachapi Ucrania wawakunata hap'ichkanku:

• Santa Catalina Monasterio (Svato-Ekaterininskiy), Tver llaqtapi, Ulitsa Kropotkina 19/2 ñanpi tarikuq, huk warmikunap monasterionmi (urapi rikcha), chawpi llaqtapi huk inlisyawan chaymanta monjekunap wasikunayuq. Kunan monasterioqa 1996 watapi kamarisqa karqan, ñawpaq Santa Catalina Inlisya muyuriqpi, chay inlisyataq 18 kaq pachakwatap tukukuyninpi wasichasqa, Soviet pachapi wichq'asqa, hinaspa 1980 watakunap tukukuyninpi yupaychanapaq kutichisqa karqan, musuq warmikunap monasterionman yapakunanpaq. Chaypiqa yaqa 50 wawakuna hap'isqa kasqankuta yuyanku.

  
  

  

• Boriswan Glebwan Monasterio (Борисоглебский монастырь), Torzhok llaqtapi, 7 Staritskaya ñanpi kaq, mapa qillqakunapi "Ch'uya Musphachisqa hinaspa Ñak'ariq Boriswan Glebwan Monasterio" utaq "Novotorzhsky Borisoglebsky Monasterio" sutiwan qillqasqa, huk wiñay kawsayniyuq monje wasikunap huñusqanmi, Tvertsa mayuta qhawarispa, Torzhok llaqtap chawpinpi (urapi rikcha). Rusiya suyupi aswan ñawpaq monastiriyukunamanta hukninmi, kunantaq federal ancha chaniyuq kawsaypata hina riqsichisqa kachkan. Chay huñusqa wasikunapiqa achka inlisyakuna huk wasikunapas kan. Pachak wawakuna hina chaypi wichq'asqa kasqankuta yuyanku.

• 

• Aswan chaniyuqqa: Bogoroditse-Rozhdestvenskiy Monasterio (Тверской Христорождественский женский монастырь), Tver llaqtapi, 1-y Proletarskiy poselok nisqapi tarikuq. Rusia suyupi aswan mawk'a monasterio. Vladimir llaqtamanta Hatun Duque Vsevolod III-pa kamasqan, General hinallataq Santo Alexander Nevsky-pa p'ampana wasinmi karqan. Soviet pachapiqa, Soviet pakalla qhawaqkunap llamk'ay wasinmi karqan, ichaqa chaymantaqa allichasqañam kachkan, kunantaq monjekunap wasinñam. Tver llaqtap hallp'anqa pachak pichqa chunka masnin santukunata amparayuqkunatapas paqarichin, paykunaqa "llapan Ortodoxo Rusiap k'anchayninta hatun kaynintapas rikuchinku". Paykuna ukhupi kachkan Mikhail Yaroslavich, Tver llaqtap Apun, Rusiap hallp'ankunata hukllachanapaq ñawpaq kaqkunamanta huknin.

Kay hatun wasip huk yapasqan, allichachkasqa, "chunka pichqayuq pachakmanta iskay pachak ukhanukama wawakunata chaskinman karqa, yuyaychayman utaq aswan millaymanpas ñit'isqa. Qayna p'unchawkunallapitaq, 7 p'unchaw diciembre killapi, wakin paykunamanta Tver llaqtapi kaq Ascensión Catedral nisqapi huk "yachachiy yachayman" rirqanku, "Zernyshki dobra" ("Allin Kaypa Rurunkuna") domingo yachay wasipa huknin hina. Rusiya ñawpaq qillqaq Alexander Kuprinpa, "Sumaq Hampiq" sutiyuq qillqasqanta "yachaqasqankumanta" qhipaman, chay qillqasqaqa "Cristiana iñiypa aswan chaniyuq kamachikuyninmanta, khuyapayakuymanta, riman", kay Ukranya wawakunataqa mat'iparqanku "Mama Llaqtapa Amachaqninman Musuq Wata Napaykuykuna" sutiyuq kamay ruwaypi churanakunankupaq. Huk simikunapiqa, allin munayniyuq qillqakunata qillqananku karqa, hinallataq kikin mamallaqtankuwan maqanakuq Rusiya awqaqkunapaq siq'ikunata ruwananku karqa (urapi kaq rikcha).

Hinallataq Tver llaqtapi, wak wawakunatapas mat'iparqanku pusaq kaq Mamallaqtapura Ortodoxo Pilikula Raymiman rinankupaq, "Russian Heart" ("Русское сердце", urapi rikcha) sutiyuqman.

Huk raymi mayqinchus "ñawpaqmantapacha manam kuyuq-rikch'akunap kusichiy kaynintachu, aswanpas yachachiy kaynintam kallpanchan: akllasqa kuyuq-rikch'akunaqa tapukuykunatam paqarichin allin kawsaymanta, samay kallpamantawan, runa masinchikpaq munakuymanta, hinaspam chiqaq Ortodoxo samay chaninkunata rikuchin." Kayqa yachakunmanmi qhawachisqa (sutinchasqapas) peliculakunamanta wakinpa sutinllawan (sutinchasqapas): Captain Fourth Rank ("Капитан четвертого ранга"), Ilya Kazankovpa ("Илья Казанков") pusarisqan, runakunap suñaynin; utaq Ours. Ballad of War ("СВОИ. Баллада о войне"), "kamachiq" Artem Artemovpa ("Артема Артемова") rurasqan, payqa 2022 watamanta pacha Donbasspi maqanakushan huk oficialmi (urapi rikcha).

Paypa peliculanqa, Okko nisqa plataformapi, Rusiapipas hap'isqa hallp'akunapipas wakin cines nisqakunapi qhawachisqa, ñawpaqpi maqanakuypi huk huñu Ruso drone kamachiqkunata rikuchin, chiqaq maqanakuqkunamanta yuyaychasqa runakunawan, wañuyninkuta qunankupaq hina qharikunata hina rikuchisqa. Chaytaqa mama llaqtap, Kremlinpa yanapaqnin willay mast'ariqkuna anchatapuni riqsichinku "sapaq awqay ruraymanta ñawpaq kaq chiqaq rikch'akuq pilikula" hina, "awqanakuy pampamanta chiqaq willakuy" nisqa rimaywan, chaywanpas chiqaqpiqa Rusiap awqanakuy llulla willakuyninpa huk rakinmi, chay maqanakuyta allinpaq qhawarichispa, Ukrainiakunaman rurasqa ñak'arichiyta tukuyta chinkachispa.

Willakunmi chay peliculataqa Konstantin Malofeev qullqichasqanta, payqa Maria Lvova-Belovap qusanmi.

Aswan millaykunapas kanmi, ichaqa "ichaqa" nispa qillqanay tiyan. Tver llaqtapi Ruso Iglesia Ortodoxa nisqap hap'isqan ucraniano wawakunataqa, willakunmi, wawakunap q'añu llimp'inkunapaq qhatusqankuta.

Tver Oblastpiqa, Ortodoxa inlisyakuna, monastiryukunapas Tver Kashinpas llaqtap Metropoliyanpa (Eparquiap) kamachiyninmanmi yaykunku, chaytaqmi Umalliq Metropolitan Ambrosio (Ambrosius, Ambrozij Ermakov) sutiyuqpa umallisqan kachkan, payqa 25 p'unchaw agosto killamanta 2020 watamantapacham chaypi llamk'achkan (chimpapi rikcha). Kay metropolitanoqa Patriarca Kirill-wan ancha kuyasqam, pay kikinpas FSB nisqamanta agente kaspa. Vitali Anatolyevich Ermakov sutiwan paqarisqa, Metropolitano Ambrosioqa 15 p'unchaw junio killapi 1970 watapi paqarirqan, Luzhki llaqtachapi (Kursk suyupi). Iskay chunka tawayuq watayuq kaspanmi, 1994 watapi, monjeman tukurqan, chaymantataq hierodiácono, chaymanta hieromonje, chaymanta Siberiapi (Prokopievsk) yanapaq obispo, Gatchina llaqtap obispon, hinallataq San Petersburgo llaqtap yachay wasinkunap umalliqnin tukurqan, manaraq arzobispo chaymanta metropolitano kananpaq wicharichisqa kachkaspa. Rusyu simipi, Inlish simipipas Orthodoxia huñunakuykunapiqa, payqa espiritual qillqasqankunaraykum riqsisqa, aswantaqa "Sunqupa Saywankunata Mast'arispa" sutiyuq liwrunrayku, chaymi huñun yuyaymanaykunata yachachikuymanta, monje kawsaymanta, hinallataq litúrgica mit'akunamanta. Mana ancha allin kaqpiqa, willakusqankuman hina, San Petersburgo llaqtapi espiritual yachay wasikunapi kasqanqa millay wawa huchallikuy escandaluwanmi qhillichasqa karqan. Dyusqa manam chayta huchachanmanchu karqa...

Jean-Marc Adolphe

(Mask'ayqa Rusia suyuq wak suyunkunapipas qatinqa...)